Με ρίζες στη σοφία: Πώς η εκπαίδευση με βάση τη φύση θρέφει τη μελλοντική μας σκέψη

από τον Branislav Kaleta, Royal College of Surgeons, Ιρλανδία

Η εκπαίδευση με βάση τη φύση έχει πολλά ονόματα και κάθε σχολική δραστηριότητα στη φύση μετράει. Από το να κάθονται και να διαβάζουν Σαίξπηρ στον κήπο του σχολείου μέχρι το να σηκώνουν κορμούς και να μετράνε τα διάφορα είδη ζωυφίων που μπορούν να βρουν, η ενασχόληση των μαθητών με τη φύση ως μέρος του προγράμματος σπουδών τους παρέχει αμέτρητα σωματικά, ψυχολογικά και ακαδημαϊκά οφέλη.

Τα οφέλη της εισαγωγής της φύσης στις τάξεις

Η εκπαίδευση με βάση τη φύση είναι ιδιαίτερα επιδραστική για τα μικρά παιδιά. Η διάρκεια και η συχνότητα του χρόνου που περνούν στη φύση κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας είναι οι δύο σημαντικότεροι παράγοντες πρόβλεψης της εγγύτητας με τη φύση, καθώς οι αλλαγές στη σύνδεση με τη φύση στα μικρότερα παιδιά είναι πιο πιθανό να είναι μόνιμες από ό,τι στα μεγαλύτερα παιδιά.

Όσον αφορά τα ίδια τα οφέλη, οι έρευνες έχουν βρει πάρα πολλά για να τα εξετάσουμε εδώ, γι’ αυτό ας τα χωρίσουμε σε τρεις τομείς:

Φυσικά

Τα παιδιά περνούν το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου τους στο σχολικό περιβάλλον, οπότε το περπάτημα και η εξερεύνηση του φυσικού περιβάλλοντος είναι ιδιαίτερα ωφέλιμα για την καθημερινή σωματική δραστηριότητα και τις κινητικές τους δεξιότητες.

Ψυχολογικά

Οι μαθητές που ασχολούνται με την εκπαίδευση στη φύση εμφανίζουν χαμηλότερα επίπεδα στρες, άγχους και κατάθλιψης. Ενισχύεται η σύνδεσή τους με τη φύση, γεγονός που οδηγεί σε αυξημένες φιλοπεριβαλλοντικές αξίες και συμπεριφορές. Η κοινωνικοποίηση μέσα στο φυσικό περιβάλλον βελτιώνει τις επικοινωνιακές και ηγετικές τους δεξιότητες, την ανθεκτικότητα, την αίσθηση του ανήκειν, της κοινότητας και της υπευθυνότητας. Έτσι, έχουν την ευκαιρία να αποδείξουν στους άλλους και στον εαυτό τους ότι είναι ικανοί. Επίσης, βιώνουν πιο θετικά συναισθήματα, υψηλότερη αυτοεκτίμηση και αίσθηση του σκοπού και αποκαθιστούν τη μνήμη και την προσοχή, οδηγώντας σε βελτιωμένα ακαδημαϊκά αποτελέσματα.

Ακαδημαϊκά

Ο συνδυασμός των προηγούμενων σωματικών και ψυχολογικών πλεονεκτημάτων οδηγεί σε βελτίωση των βαθμών, της κριτικής σκέψης, της επίλυσης προβλημάτων και των δεξιοτήτων μαθηματικών, ανάγνωσης και γραφής.

Τέλος, ας μην ξεχνάμε ότι όλα αυτά τα οφέλη δεν περιορίζονται μόνο στους μαθητές-η ενασχόληση με τη φύση ωφελεί και τους εκπαιδευτικούς!

Πώς να εφαρμόσετε την εκπαίδευση με βάση τη φύση

Το καλύτερο με την εκπαίδευση με βάση τη φύση είναι ότι δεν περιορίζεται στα μαθήματα φυσικών επιστημών, καθώς οι πτυχές της φύσης μπορούν να εφαρμοστούν σε οποιοδήποτε πρόγραμμα σπουδών. Μπορεί να είναι τόσο απλό όσο η καλλιέργεια ενός λουλουδιού, αλλά η δημιουργία βαφών από φυσικούς πόρους για το μάθημα των τεχνών ή η σύνθεση μουσικής με τους ήχους των βράχων και των κλαδιών ακούγεται επίσης συναρπαστική. Ο κατάλογος συνεχίζεται και οι δυνατότητες είναι ατελείωτες. Ρωτήστε τους μαθητές, μπορεί να σας προτείνουν δημιουργικές ιδέες που δεν θα είχατε σκεφτεί ποτέ!